23ου Δημοτικού Σχολείου Χαλκίδας
" Γεώργιος Οικονομίδης "
Γ΄ ΤΑΞΗ
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
 H ΓάιαΗ Γαῖα προϋπήρχε με το Χάος και τον Έρωτα-Φάνη στη δημιουργία του Κόσμου. Κατά άλλους αυτές οι τρεις κοσμικές υπάρξεις γεννήθηκαν, κατά αντίστροφη σειρά, από το Κοσμικό Αυγό, το οποίο προήλθε από το μηδέν, το τίποτα ή από τη Νύχτα.Η Γαία ενώθηκε με τον Ουρανό και δημιούργησε τους Γίγαντες, τους Τιτάνες, τον Ωκεανό ή Πόντο και όλη την πλάση που περιβάλλει τον κόσμο. Ο Ουρανός, θέλοντας να ανακόψει τη συνεχή δημιουργία της Γαίας, αποφασίζει να στείλει τα παιδιά του στα σπλάχνα της. |  Η αποθέωση του Ομήρου.Ο Όμηρος φέρεται ως ο συγγραφέας των ποιητικών κειμένων της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, από τα πρώτα κείμενα της Ιστορικής περιόδου της αρχαίας Ελλάδας, γνωστά ως «Ομηρικά Έπη».Η Ιλιάς αποτελείται από 15.693 στίχους και αναφέρεται στις τελευταίες πενήντα μία (51), αποφασιστικής σημασίας ημέρες του πολέμου της Τροίας, ο οποίος συνολικά διήρκεσε, σύμφωνα με το μύθο, 10 χρόνια. Η Οδύσσεια αποτελείται από περίπου 12.110 στίχους και περιγράφει τον δεκαετή αγώνα του Οδυσσέα για τον νόστο. |  «Ησίοδος και Μούσα», Γκυστάβ ΜορώΓεννήθηκε στην Άσκρη της Βοιωτίας, όπου κατέφυγε ο πατέρας του από την αιολική Κύμη της Μικράς Ασίας[2], αλλά η ημερομηνία της γέννησής του δεν είναι γνωστή. Υπολογίζεται ότι έζησε γύρω στο 700 ή 800 π.Χ.[εκκρεμεί παραπομπή] Επισκεπτόμενος συχνά το όρος Ελικώνα, όπου οι μύθοι έλεγαν ότι κατοικούσαν οι Μούσες, έλεγε ο ίδιος ότι εκείνες του έδωσαν το χάρισμα της ποίησης. Επειδή μεγάλωσε σε αυτό το ιερό και αγροτικό περιβάλλον τα ποιήματα του έχουν διδακτικό και θρησκευτικό περιεχόμενο. |
|---|---|---|
 Η Αποθέωση του Ομήρου σε γλυπτό.Μαρμάρινο ανάγλυφο του Αρχίλαου της Πριήνης. 3ος αιώνας π.Χ., Βρετανικό μουσείο |  Όμηρος, 1663. Έργο του ΡέμπραντΗ καταγωγή του φαίνεται πως ήταν από την Ιωνία και θρυλείται ότι επτά πόλεις ερίζουν για την καταγωγή του, με επικρατέστερες τη Σμύρνη και τη Χίο.Σύμφωνα με τους βίους του, περιόδευσε απαγγέλλοντας τα έργα του στις ελληνικές πόλεις, απέκτησε μεγάλη φήμη, αλλά σε ένα διαγωνισμό με τον Ησίοδο στη Χαλκίδα δεν πήρε βραβείο, επειδή προτιμήθηκε ο Ησίοδος ως ποιητής που εξυμνούσε την ειρήνη. |  προτομή του Ομήρου,ρωμαϊκό αντίγραφoΗ σύγχρονη έρευνα, και ειδικότερα όσοι δέχονται ότι ο Όμηρος μπορεί να θεωρηθεί πραγματικό πρόσωπο, τοποθετεί τη ζωή του στον 8ο αι. π.Χ. και θεωρεί πιθανό ότι ήταν Ίωνας αοιδός, συνεχιστής μιας μακραίωνης παράδοσης προφορικών ηρωικών αφηγήσεων, που συνέθεσε την Ιλιάδα γύρω στο 750 π.Χ. και την Οδύσσεια (αν όντως συνέθεσε και τα δύο έργα) γύρω στα 710 π.Χ. |
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πώς έγινε ο κόσμος; Ποιος έφτιαξε τη Γη, τον Ουρανό, τη θάλασσα, τους θεούς και τους ανθρώπους;
Οι Αρχαίοι Έλληνες, που δεν γνώριζαν όσα σήμερα μας εξηγεί η επιστήμη, έφτιαξαν πολλούς μύθους για να τα εξηγήσουν όλα αυτά. Έτσι µέσα σε κάθε µύθο υπάρχει πάντοτε κάποια κρυµµένη αλήθεια.
Η πρώτη θεά που λάτρεψαν ήταν η Γη, που την έλεγαν τότε Γαία.
Είχαν καταλάβει πόσο σηµαντική ήταν για τη ζωή τους.
Αυτή τους έδινε τροφή και καταφύγιο, γι’ αυτό της έδωσαν την πιο τιµητική θέση στους µύθους τους και είπαν ότι αυτή γέννησε τον ουρανό, τη θάλασσα, τα βουνά, τους θεούς και τους ανθρώπους.
Οι αρχαίοι ποιητές Όµηρος και Ησίοδος µε τα ποιήµατά τους έκαναν και σε µας γνωστούς όλους αυτούς τους µύθους. Ας τους γνωρίσουµε λοιπόν.
1. Η Τιτανομαχία
Στην αρχή υπήρχε μόνο το Χάος.
Πυκνό σκοτάδι σκέπαζε τα πάντα, ώσπου από το χάος γεννήθηκε η Γη κι από τη Γη τα βουνά, η θάλασσα και μετά ο Ουρανός με τον ήλιο, το φεγγάρι και τ' αστέρια.
Τότε ο Ουρανός και η Γη ενώθηκαν και γέννησαν τους Τιτάνες.
Μα ο Ουρανός φοβόταν πως κάποιο από τα παιδιά του θα έπαιρνε το θρόνο του.
Γι’ αυτό τα έκλεισε όλα στα βάθη της Γης.
Όµως ο γιος του, ο Κρόνος, ο πιο δυνατός απ’ τους Τιτάνες, τον νίκησε κι έγινε αυτός όλου του κόσµου αρχηγός.
Παντρεύτηκε τη Ρέα και γέννησαν τρεις θεές και τρεις θεούς:
την Ήρα, την Εστία και τη Δήµητρα, τον Πλούτωνα, τον Ποσειδώνα και το Δία.
Μα κι ο Κρόνος φοβόταν πως κάποιο απ’ τα παιδιά του θα έπαιρνε το θρόνο του.
Γι’ αυτό, όταν γεννιόνταν, τα κατάπινε.
Απελπισµένη η Ρέα πήγε και γέννησε το έκτο της παιδί, το Δία, σε µια σπηλιά, σ’ ένα βουνό της Κρήτης.
Έκρυψε το παιδί εκεί. Το φρόντιζαν οι Νύµφες κι έπινε το γάλα µιας κατσίκας, της Αµάλθειας.
Στον Κρόνο έδωσε να καταπιεί µια φασκιωµένη πέτρα.
Όταν ο Δίας μεγάλωσε, πάλεψε με τον Κρόνο και τον ανάγκασε να βγάλει τα πέντε αδέρφια του που είχε καταπιεί. Άρχισε τότε ένας πόλεµος. Από τη µια οι Τιτάνες κι από την άλλη οι θεοί. Δέκα χρόνια κράτησε η Τιτανοµαχία.
Νίκησαν οι θεοί και τους Τιτάνες τους έριξαν στα Τάρταρα.
Μετά οι θεοί πάλεψαν µε τους Γίγαντες. Η Γιγαντοµαχία κράτησε πολύ καιρό.
Νίκησαν όµως και πάλι οι θεοί. Έτσι ο Δίας έγινε κυρίαρχος όλου του κόσµου.
Παντρεύτηκε την Ήρα και µαζί µε τα παιδιά του και τ’ αδέρφια του εγκαταστάθηκε στον Όλυµπο.
2. Οι θεοί του Ολύµπου
Ψηλά στον Όλυµπο κατοικούσαν οι δώδεκα αθάνατοι θεοί σ’ ένα λαµπρό παλάτι.
Έπιναν νέκταρ κι έτρωγαν αµβροσία. Από εκεί ψηλά κυβερνούσαν τους ανθρώπους.
Ο Δίας ή Ζευς ήταν αρχηγός των θεών και των ανθρώπων.
Ήταν θεός του ουρανού, που µάζευε τα σύννεφα κι έστελνε τη βροχή στη γη.
Κρατούσε αστροπελέκια και τα έριχνε, όταν ήταν θυµωµένος.
Λεγόταν και Ξένιος Ζευς, γιατί προστάτευε τους ξένους.
Ο Ποσειδώνας ήταν ο θεός της θάλασσας.
Είχε ένα λαµπρό παλάτι στο βυθό και ζούσε εκεί µε τη γυναίκα του, την Αµφιτρίτη.
Όταν θύµωνε, χτυπούσε µε τη φοβερή του τρίαινα τη θάλασσα και σήκωνε κύµατα θεόρατα.
Ο Απόλλωνας ήταν θεός της µουσικής, της µαντικής και του φωτός.
Γεννήθηκε µαζί µε την αδερφή του την Άρτεµη στη ∆ήλο κάτω από ένα φοίνικα.
Εκεί είχε καταφύγει η µητέρα τους, η Λητώ, κυνηγηµένη από τη ζηλιάρα Ήρα.
Ο Ήφαιστος ήταν θεός της φωτιάς και των µετάλλων.
Σε µια σπηλιά στον Όλυµπο είχε το εργαστήρι του, όπου έλιωνε τα µέταλλα κι έφτιαχνε πράγµατα περίτεχνα.
Ήταν κουτσός, γιατί κάποτε ο ∆ίας θύµωσε και τον πέταξε απ’ την κορφή του Ολύµπου στη Λήµνο κι έτσι χτύπησε το πόδι του.
Ο Ερµής ήταν ο ταχυδρόµος των θεών.
Φορούσε φτερωτά σανδάλια, που τον έφερναν πάνω από στεριές και θάλασσες, για να µεταφέρει τις παραγγελίες του ∆ία. Ήταν και θεός του εµπορίου. Αυτός συνόδευε και τις ψυχές των νεκρών στον κάτω κόσµο.
Ο Άρης ήταν θεός του πολέµου και του µίσους.
Φορούσε πάντα πανοπλία, κρατούσε όπλα και του άρεσε να σκορπά τον τρόµο στους ανθρώπους.
Υπήρχαν κι άλλοι πολλοί θεοί όπως ο Πλούτωνας, ο θεός των νεκρών και του κάτω κόσµου.
Ζούσε στον Άδη µε την Περσεφόνη, τη γυναίκα του.
Ο Διόνυσος, που ήταν θεός του αµπελιού και του κρασιού και του άρεσαν τα γλέντια και οι γιορτές, και πολλοί άλλοι.
3. Οι θεές του Ολύµπου
Στον Όλυµπο κατοικούσαν και οι θεές στου Δία το παλάτι.
Πρώτη ήταν η Ήρα, η γυναίκα του Δία, βασίλισσα του κόσµου.
Προστάτευε το γάµο και την οικογένεια κι ήταν πολύ ζηλιάρα.
Η Αφροδίτη ήταν θεά της οµορφιάς. Γεννήθηκε απ’ τον αφρό της θάλασσας.
Ήταν µητέρα τού φτερωτού θεού Έρωτα, που µε τα βέλη του σηµάδευε τις καρδιές των ανθρώπων.
Η Αθηνά, η κόρη του Δία, ήταν θεά της σοφίας και των τεχνών.
Πριν ακόµη γεννηθεί η Αθηνά, ο ∆ίας κατάπιε τη µητέρα της, τη σοφή Μήτιδα, γιατί έµαθε πως αυτή, µετά την Αθηνά, θα γεννούσε έναν θεό που θα του έπαιρνε το θρόνο. Όταν λοιπόν ήρθε η ώρα να γεννηθεί η Αθηνά, ο Δίας διέταξε τον Ήφαιστο να του ανοίξει µ’ ένα τσεκούρι το κεφάλι. Αµέσως βγήκε απ’ το κεφάλι του πάνοπλη η Αθηνά.
Η Δήµητρα ήταν η θεά της γεωργίας. Αυτή έµαθε τους ανθρώπους να καλλιεργούν τη γη και να σπέρνουν το σιτάρι. Προστάτευε τα δέντρα κι όλα τα φυτά κι άλλαζε τις εποχές του χρόνου. Κόρη της ήταν η Περσεφόνη.
Η Άρτεµη ήταν θεά του κυνηγιού κι αδερφή του Απόλλωνα.
Όλη τη µέρα τριγύριζε στα δάση µε το τόξο και τα βέλη της. Προστάτευε τα δάση κι όλα τα άγρια ζώα.
Η Εστία ήταν η θεά του σπιτιού.
Προστάτευε τα νοικοκυριά, γι’ αυτό σ’ όλα τα σπίτια υπήρχε ένας µικρός βωµός δικός της, η εστία.
Υπήρχαν και πολλές άλλες µικρότερες θεές στη γη, όπως οι Μούσες και οι Χάριτες, οι Νύµφες και οι Μοίρες, και στη θάλασσα οι Νηρηίδες, οι κόρες του Νηρέα και πολλές άλλες. Οι Έλληνες λάτρευαν τους θεούς και τις θεές τους σε λαµπρούς ναούς, τους έφτιαχναν αγάλµατα και τους πρόσφεραν δώρα και θυσίες.
4. Ο Προµηθέας, η Πανδώρα, ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα
Ο Δίας µοίρασε χαρίσµατα σε όλους τους θεούς µα δε νοιάστηκε πολύ για τους ανθρώπους.
Όµως ο Προµηθέας, γιος του τιτάνα Ιαπετού και της Θέµιδας, επειδή αγαπούσε και λυπόταν τους ανθρώπους, ανέβηκε στον Όλυµπο κι από το εργαστήρι του Ήφαιστου έκλεψε τη φωτιά, την έβαλε µέσα σ’ ένα κούφιο καλάµι και την έδωσε στους ανθρώπους. Και τους έµαθε µε τη φωτιά να λιώνουν τα µέταλλα και να φτιάχνουν εργαλεία.
Ο Δίας τότε θύµωσε πολύ. Πήγε τον Προµηθέα σ’ ένα ψηλό βουνό, τον Καύκασο, και τον έδεσε πάνω σε ένα βράχο µε χοντρές αλυσίδες που του έφτιαξε ο Ήφαιστος. Και κάθε µέρα έστελνε έναν αετό που του έτρωγε το συκώτι. Τριάντα χρόνια έµεινε δεµένος ο Προµηθέας στον Καύκασο, ώσπου κάποτε πέρασε από κει ο Ηρακλής και τον ελευθέρωσε.
Αλλά ούτε και οι άνθρωποι γλίτωσαν απ’ το θυµό του Δία. Σκέφτηκε να τους στείλει συµφορές. Γι’ αυτό διέταξε τον Ήφαιστο να φτιάξει µια γυναίκα από χώµα και νερό. Της έδωσε ζωή κι όλοι οι θεοί της έδωσαν δώρα: η Αθηνά σοφία, η Αφροδίτη οµορφιά, ο Ερµής πονηριά κτλ. Την ονόµασαν Πανδώρα κι ο Δίας την έστειλε στη γη, δίνοντάς της ένα πιθάρι, που εκεί µέσα είχε κλείσει όλες τις συµφορές.
Η Πανδώρα, αφού κατέβηκε στη γη, γεµάτη περιέργεια άνοιξε το πιθάρι. Χύθηκαν τότε έξω όλες οι συµφορές: το µίσος, η απάτη, ο πόλεµος, η πείνα, οι αρρώστιες. Στον πάτο όµως του πιθαριού ο Δίας είχε βάλει την Ελπίδα, που φώλιασε στις καρδιές των ανθρώπων, για να τους δίνει θάρρος και παρηγοριά να συνεχίζουν τη ζωή τους.
Αργότερα, που οι άνθρωποι έγιναν κακοί και ανυπάκουοι, ο Δίας έκανε κατακλυσµό, για να τους εξαφανίσει. Από τον κατακλυσµό γλίτωσε µόνο ο γιος του Προµηθέα, ο Δευκαλίωνας και η γυναίκα του η Πύρρα, που έφτιαξαν µια κιβωτό και κλείστηκαν µέσα. Η κιβωτός σταµάτησε στην κορυφή του Παρνασσού. Ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα βγήκαν έξω και ζήτησαν από το Δία να τους δώσει κι άλλους ανθρώπους, για να έχουν συντροφιά. Εκείνος τους συµβούλεψε να ρίχνουν πέτρες πίσω τους και να µη γυρίσουν να κοιτάξουν. Πράγµατι οι πέτρες που έριχνε ο ∆ευκαλίωνας γίνονταν άνδρες και οι πέτρες που έριχνε η Πύρρα γίνονταν γυναίκες. Η Πύρρα γέννησε ένα παιδί, τον Έλληνα. Από αυτόν καταγόµαστε όλοι εµείς οι Έλληνες.
